23 مرداد شاهین سرکیسیان
{این مطلب توسط پژوهش‌های فرزاد فره وشی اصلاح شده و اطلاعات به واقعیت و حقیقت نزدیک‌تر است – اطلاعات تکمیلی در سریال روزنه‌ی آبی است}
شاهین سرکیسیان (زاده ۱۲۸۹ خورشیدی در تبریز – درگذشته ۱۳۴۵ در تهران) کارگردان تئاتر و نمایش‌نامه‌نویس ارمنی‌تبار اهل ایران و پایه‌گذار تئاتر نوین ایران در ۱۳۳۳ خورشیدی بود.
شاهین سرکیسیان در سال ۱۲۸۹ خورشیدی (۱۹۱۰ میلادی در شهر تبریز چشم به جهان گشود. پدر وی از ارمنی‌های ایران و مادرش از ارمنی‌های بلغارستان بود.
سرکیسیان تحصیلات خویش را در فرانسه و در رشته حقوق کسب نمود و لیکن مدت زمان اندکی در این رشته فعالیت کرد.
وی از سنین نوجوانی و تحصیل در فرانسه شیفته هنر تئاتر گردید. پس از بازگشت به ایران در سال ۱۳۱۵ خورشیدی (۱۹۳۶ میلادی) به عنوان منتقد هنری در نشریه «ژورنال دو تهران» مشغول به کار شد و همزمان همکاری خویش را با گروه‌های تئاتر «فردوسی» «سعدی» و «آناهیتا» آغاز نمود.
در اوایل سال‌های ۱۳۳۰ خورشیدی (۱۹۵۱ میلادی) با همکاری عده‌ای از جوانان علاقمند به تئاتر، از جمله خجسته کیا، علی نصیریان، جمشید لایق، عباس جوانمرد، بیژن مفید و جعفر والی شروع به تمرین نمایش نامه‌هایی از ادبیات جهان و تشکیل جلسات بحث و گفتگو پیرامون مسایل مطرح در تئاتر معاصر و به‌طور کلی هنر تئاتر می‌کنند.
شاهین سرکیسیان به زبان‌های فرانسه و روسی مسلّط بود و با زبان ایتالیایی نیز آشنایی داشت. بدین جهت وی شروع به ترجمه متون نمایشی و مقالات هنری از این زبان‌ها کرد که حاصل آن ترجمه نمایشنامه‌های «عقاب دو سر» (اثر ژان کوکتو) و «مرغ دریایی» (اثر چخوف) می‌باشد.
فعالیت هنری وی در ایران از سال ۱۳۳۳ خورشیدی (۱۹۵۴ میلادی) شروع شد و در سال ۱۳۳۵ خورشیدی (۱۹۵۶ میلادی) گروه هنر ملی را پایه‌گذاری نمود. تشکیل این گروه را می‌توان پایه‌گذاری تئاتر مدرن در ایران به شما آورد.
بسیاری از هنرمندان تئاتر و سینمای ایران فعالیت کارشان را با همکاری در این گروه آغاز نمودند و تجربه اندوختند که از آن جمله می‌توان به علی نصیریان و عباس جوانمرد اشاره نمود.
شاهین سرکیسیان در سال ۱۳۴۵ خورشیدی (۱۹۶۶ میلادی) دیده از جهان فروبست.[۱۳]
فرزاد فره‌وشی سریالی شانزده قسمتی به نام روزنه‌ی آبی درباره زندگی سرکیسیان با حضور و همکاری سیصدویک نفر از هنرمندانی که دوست یا شاگرد شاهین بوده‌اند ساخته است که در سال ۱۳۹۵ پس از ۹ سال تولید وارد شبکه نمایش خانگی شد.
نمایش‌ها
به کارگردانی سرکیسیان
| تاریخ نمایش | نام | نویسنده | مترجم | جای | توضیحات |
|---|---|---|---|---|---|
| (۱۳۴۰) ۱۹۶۱ | بازی عشق | آرتور شنیتسلر | طراح صحنه و لباس | ||
| کشتی بنام پایداری | شارل ویدراک | طراح صحنه و لباس | |||
| قفس | یوجین اونیل | طراح صحنه و لباس | |||
| آرمنوهی | آلکساندر شیروانزاده | طراح صحنه و لباس | |||
| (۱۳۴۱) ۱۹۶۲ | چاقو | رافائل پاتکانیان
اقتباس برای صحنه: آربی اوانسیان |
طراح صحنه و لباس | ||
| مازیار | صادق هدایت | طراح صحنه و لباس | |||
| تلف‌شدگان | لنورمان | طراح صحنه و لباس | |||
| شکار لالوار | واهان میراکیان
اقتباس برای صحنه: آربی اوانسیان |
طراح صحنه و لباس | |||
| (۱۳۴۲) ۱۹۶۳ | بانوی سپیده‌دم | کازونا | طراح صحنه و لباس | ||
| دایی وانیا | آنتون چخوف | طراح صحنه و لباس | |||
| قوی‌تر ° | آوگوست استریندبری | طراح صحنه و لباس | |||
| قبل از ناشتائی ° | یوجین اونیل | طراح صحنه و لباس | |||
| آواز قو ° | آنتون چخوف | طراح صحنه و لباس | |||
| برای شرف | آلکساندر شیروانزاده | طراح صحنه و لباس | |||
| چنگال | صادق هدایت | طراح صحنه و لباس | |||
| محلل | صادق هدایت | طراح صحنه و لباس | |||
| مرده‌خورها | صادق هدایت | طراح صحنه و لباس | |||
| افول | اکبر رادی | طراح صحنه و لباس | |||
| (۱۳۴۳) ۱۹۶۴ | در انتظار گودو | ساموئل بکت | طراح صحنه و لباس | ||
| (۱۳۴۵) ۱۹۶۶ | روزنه آبی | اکبر رادی | طراح صحنه و لباس / همزمان با درگذشت شاهین سرکسیان به یاد او |
به کارگردانی دیگران
| عنوان اثر | پدیدآورنده | پدیدآورنده | کارگردان | محل اجرا | طراح صحنه و لباس |
|---|---|---|---|---|---|
| رام کردن زن سرکش | ویلیام شکسپیر | جورج کوئین بی | آری | ||
| سیر طولانی روز در دل شب | یوجین اونیل | جورمه کوئین بی | آری | ||
| به یاری پروردگار | (۱۳۴۵) ۱۹۶۶ | هاکوب اوشاکان | آربی اوانسیان | آری |
- مرغ دریایی (آنتوان چخوف)
- محلل (۱۳۳۴ صادق هدایت)
- مرده خورها (صادق هدایت)
- پوشاندن آنان که برهنه‌اند (لوئیجی پیراندلو)
- کسب و کار خانم وارن (برنارد شاو) اجرا نشد
- کشتی به نام تصمیم، (شارل و یلدراک)
- قفس نهنگ (یوجین اونیل)
- آرمنوهی (الکساندر شیروانزاده)
- چاقو (۱۳۴۱ رافائل پادگانیان)
- مازیار (۱۳۴۱ صادق هدایت)
- ناموفق‌ها (۱۳۴۱ هانری رنه لنورمان)
- شکار لالوار (۱۳۴۱ واهان میراکیان)
- دایی وانیا (۱۳۴۲ آنتوان چخوف)
- قوی تر (۱۳۴۲ اگوست استریندبرگ)
- پیش از صبحانه (۱۳۴۲ یوجین اونیل)
- آوای قو (آنتوان چخوف)
- برای شرف (۱۳۴۲ الکساندر شیروانزاده) اجرا نشد
- گل روی لب (۱۳۴۲ لوئیجی پیراندلو)
- بازی عشق (آرتور شنیتسلر)
- در راه کاردیف (۱۳۴۳ یوجین اونیل)
- چنگال (۱۳۴۳ صادق هدایت)
- در انتظار گودو (۱۳۴۳ سامول بکت) اجرا نشد
- بهارهای از دست رفته (۱۳۴۳ پل واندنبرگ)
- روزنه آبی (۱۳۴۵ اکبر رادی) بعد از مرگ کارگردان اجرا شد
ترجمه و نگارش کتاب‌های
- جنوب، اثر ژولین گرین
- رسمر سهلم، اثر هنریک ایپسن
- طبقه ششم، اثر آلفرد ژاری
- عقاب دوسر، اثر ژان کوکتو
- مادموازل ژولی، اثر اوت استریندبرگ (توسط آربی آوانسیان اجرا شده‌است)
- مارگریت، اثر آرمان سالاکرو
- مایا، اثر سیمون گانتیلئیون
- دختر دهاتی، اثر کلیفورد اودتس
- تخیلات یک مغز، اثر ژان ویکتور پلون
- باد سام، اثر آگوت استریندبرگ
- قمارباز، اثر فرانسوا گروسور
- ترجمه بخشی از آثار استانیسلاوسکی
- ترجمه مقاله‌های متعدد دربارهٔ تئاتر و نقد نمایش‌ها و روزنامه‌ها.
نظری وجود ندارد