به گزارش روابط عمومی خانه تئاتر ، پیش از پخش این مجموعه، هر از چندی به صورت غیر ارادی نامی از شاهین سرکیسیان در محفلی یا مراسمی دوباره بر سر زبان می‌افتد. از بزرگداشت‌ او در روز خاک‌سپاری اش توسط دکتر مهدی فروغ، یادبودش در سال ۱۳۷۸ توسط باشگاه ارامنه، نام‌گذاری هفته‌ی تآتر سال ۱۳۸۳ به یاد سرکیسیان، انتشار کتاب زندگی‌نامه‌اش توسط غلامحسین دولت‌آبادی و مینا رحمتی، شب شاهین سرکیسیان توسط مجله‌ی بخارا تا برگزیده شدن سریال روزنه‌ی آبی در جشنواره‌ی پژوهش سال سینمای ایران.

این مجموعه به کارگردانی فرزاد فره وشی پس از ۹ سال پژوهش و کار فنی ، سال ۱۳۹۵ در مراسمی توسط موسسه ی هور رونمایی شد و پس از آن به صورت فیزیکی و در یک پلتفرم نمایش فیلم عرضه شد. ۱۴۴۴ دقیقه شامل ۱۶ قسمت ۹۰ دقیقه‌ای گفتگوهایی با شاگردان، دوستان و همکاران  سرکیسیان  است و بخش‌هایی از رخدادهای مهم دوران زندگی او در آن باز سازی شده است. برای اوّلین بار نکاتی درباره‌ی رخدادهای مهم تآتری در بازه‌ی زمانی دهه‌ی سی و چهل در این مجموعه عنوان می شود. در این میان به قهر و آشتی‌ها و اختلافات نظر بین برخی از اعضای گروه اشاره می‌شود که به ناسپاسی نسبت به استاد و از هم پاشیده شدن گروه منجر می‌شود. در سال ۱۳۴۵ زمانی‌که شاهین سرکیسیان مجدداً برای دریافت پروانه‌ی اجرای نمایشنامه‌ی روزنه‌ی آبی اثر اکبر رادی به اداره‌ی دراماتیک وارد می‌شود شاگرد پیشین خود را در مقام مسئولیت اداری می‌بیند. وی استاد خودش را رد صلاحیت می‌کند. مدتی بعد شاهین از دنیا می‌رود. بررسی این موضوع که سال‌ها در حواشی تاریخ تآتر ایران مطرح بوده و پرونده‌ی آن هم‌چنان باز است، علت ردِ صلاحیتِ تمامی فعالان تآتری دهه‌ی بیست در دهه‌ی چهل را روشن می‌کند و این‌که چگونه کار به جایی می‌رسد تا شاگرد مجبور به رد استادش می‌شود.

طبق گفته‌ی کارگردان این سریال: روزنه‌ی آبی هیچوقت نتوانست آن طور که شایسته‌ی تلاش و همیاری ۳۰۱ نفر از هنرمندان و پیشکسوتان بود معرفی شود. مثلا خبری توسط شبکه‌های اجتماعی تآتری کار نشد در جشنواره‌ی انجمن پژوهشگران خانه‌ی تآتر اجازه‌ی ورود نداشت(زیرا که در اساسنامه پژوهش تصویری قید نشده است!) و… این اولین سریال مستند شبکه‌ی نمایش خانگی بود که با ابعاد وسیع ساخته شد چراکه سرکیسیان آنقدر مهم و تاثیرگذار بود و هست که دائما هنرمندان یا مطلعین حرف تازه‌ای از او داشتند.

نخستین جرقه‌های  تآتر نوین ایران به زمان میرزا فتحعلی خان آخوندزاده بر می گردد و در این میان تا سال ۱۳۳۳ به نام‌هایی همچون : محقق الدوله ،سید علی نصر ، محمود ظهیرالدینی، عبدالحسین نوشین ، غلامحسین مفید، میر سیف الدین کرمانشاهی، شاهین سرکیسیان، احمد دهقان، مصطفی و مهین اسکویی و بسیاری دیگر بر می‌خوریم که هر کدام در نویسندگی، بازیگری، سرپرستی گروه و کارگردانی  مهارت داشته و جریانی را ایجاد نموده‌اند.

 روزنه‌ی آبی ،  ویژه‌ی زندگی و اقدامات شاهین سرکیسیان است که در سال ۱۳۱۰ از فرانسه به ایران باز می‌گردد و مدتی در گروه عبدالحسین نوشین در سمت مشاور هنری فعالیت می‌کند. سپس تصمیم می‌گیرد یک گروه تآتری با عنوان “گروه هنر ملّی” (یا به گفته‌ی برخی گروه تآتر ملّی) را پایه‌گذاری کند و از فارغ‌التحصیلان هنرستان هنرپیشگی دعوت کند تا به آن بپیوندند. این اوّلین بار است که چنین اقدامی در تآتر ایران شکل می‌گیرد و نمایشنامه‌ی ایرانی با توجه به فرهنگ و خلق و خوی ایرانی نوشته و اجرا می‌شود. سرکیسیان تا سال ۱۳۳۶ با گروهی که ایجاد کرده همکاری و اعضای آن را با سردمداران تآتر روز دنیا مثل: استانیسلاوسکی، چخوف، پیراندللو، استریندبرگ و… آشنا می کند و حتی در راه اصلاح بیان آهنگین رایج در دهه‌ی بیست تلاش‌های زیادی انجام می‌دهد . ولی با بروز مشکلاتی که شاگردانش ایجاد می کنند از گروه جدا می شود. سرکیسیان تا سال ۱۳۴۵ گروه‌هایی را با نام های مروارید، مفید و آرمن تشکیل می‌دهد و به امر آموزش و اجرا می‌پردازد.

آیا شاهین یک قهرمان است یا یک مظلوم؟ آیا بنیانگذار تآتر نوین ایران تنها اوست؟ وی چگونه می زیست؟

در اجراها تکیه‌ی او بیشتر بر چه بوده است؟  ( بازیگری ، دکور، نور، موسیقی،بیان،انتخاب متن ویا … ) او با تآتر روز دنیا از کجا آشنا شده بود؟ آیا سرکیسیان صلاحیت کارگردانی نداشته است ؟ فضای حاکم در تآتر آن دوره چه بوده است؟ و….

درستی یا نادرستی فرنام‌های گفته شده در مجموعه‌ی مستند ” روزنه‌ی آبــی ” بررسی می‌شود. ضمن آنکه فصل‌های دیگر این مجموعه که منتشر شده است به شرح زیر است:

فصل دوّم:

1. من حسن عظیمی هستم: زندگی و اقدامات حسن عظیمی در نمایش سنتی
2. پرنده‌ی آبی: زندگی و اقدامات عبدالحسین نوشین
3. ده در کنار بیست نود و نه نشد: بررسی تلاش هنرمندان دهه‌ی ده جهت ایجاد تآتر دائمی

فصل سوّم:

سریال یازده قسمتی مثل هیچ‌کس نبود: که به فعالیت‌های هنری {به ویژه تآتری} اکبر زنجان‌پور می‌پردازد. وی بیش از پنج دهه در این حوزه فعّال بوده و این مجموعه به نام ” مثل هیچ‌کس نبود ” در یازده قسمت، نگاهی به حضور این هنرمند در عرصه‌های هنری دارد که بخشی از ثبت و ضبط وقایع تاریخ تآتر نوین ایران است.

فصل چهارم:

سریال سیزده قسمتی آناهیتا: که به فعالیت‌های تآتر و هنری مصطفی اسکویی می‌پردازد که از دهه‌ی بیست تا نیمه‌ی ابتدایی دهه‌ی هشتاد خورشیدی، اقدامات مهّم این هنرمند فقید را مورد بررسی قرار می‌دهد و نگاهی به حضور این هنرمند در عرصه‌های هنری دارد

و فصل‌های دیگر در مرحله‌ی پژوهش و مراحل فنی است.
لینک خبر